لزوم تحصیل حضور قلب:
الف) نماز بی حضور قلب، نماز حقیقی نیست و وقتی نماز از حقیقت و باطن خود جدا شود و به صورت یک عمل بی روح در آید، تمام ثمرات و فوایدی که در آیات و روایات، برای نماز آمده، در چنین نمازی وجود ندارد، چه بسا موجب دوری از خدا هم بشود.
امام صادق می فرمایند:
«ان العَبدَ لَیرفَعُ مِن صَلاتِهِ نِصفُها اَو ثُلثُها اَو رُبعُها اَو خُمسُها وَ ما یرفَعُ لَه اِلّا ما اَقبَل عَلیه بِقَلبه:
همانا از نماز انسان، نصفش، ثلثش، ربعش یا خمسش بالا برده می شود و آن مقدار از نماز که توجه قلبی داشته باشد، بالا می رود.»
در روایت دیگری امام صادق می فرمایند:
«عَلَیکَ بِالاِقبالِ عَلی صَلاتِکَ فَانّما یحسَبُ لَکَ فیها ما اَقبَلَکَ عَلیه مِنها بِقَلبِکَ:
برتوست که توجه قلبی در نمازت داشته باشی، پس همانا محسوب می شود برایت از نمازت، آن مقداری که در قلبت، توجه به نماز داشتی.»
آنهایی که دور و بری هستند خیال می کنند در این مسائل هم تملق گفتن خیلی خوب است می گویند: ای آقا، شما چه می فرمایید؟ شما الحمدلله این همه توفیق پیدا کردید، این همه خدمتها که شما کردید کی کرده؟! ای کاش ما هم مثل شما بودیم. شما که الحمدلله کارهایی که کردید خیلی درخشان است.
ایشان اعتنا نکرد به این حرفها و در جواب آنها این جمله را که حدیث است گفت: خلّص العمل فان الناقد بصیر بصیر (1) یعنی عمل را خالص بگردان که آن که نقد می کند، صرافی می کند و عمل را در محک می گذارد، او خیلی آگاه و بیناست، از زیر نظر او کوچکترین عمل مغشوشی بیرون نمی رود، یعنی چه می گویید ما کار کردیم؟! از کجا که این عملهای ما عملی باشد که واقعا خلوص داشته باشد؟ برای خدا بودنش را شما از کجا اینقدر تأمین می کنید؟ (2)
آیت الله صافی گلپایگانی نقل می کنند:
ایشان اگر درباره کسی سخن می گفت، هیچ گاه افراط و تفریط نمی کرد. هم خودش تملق نمی کرد و هم از تملق دیگران خوشش نمی آمد.
به عنوان مثال:
آقایی که فرد ملایی بود و در تعبیر خواب هم وارد، گفت: کسی خواب دیده است:
»تمام صفحات قرآن از بین رفته است و تنها یک صفحه مانده است«.
من تعبیر کرده ام:
«آن صفحه باقی مانده جناب عالی هستید!»
مرحوم آیت الله بروجردی، بسیار نارحت شدند، به طوری که با آن آقا دعوا کردند و فرمودند: «چرا این حرفها را میزنید؟»
یا شاعری درباره امیرالمؤمنین(علیه السلام) شعری گفته بود و چند بیتی هم درباره آیت الله بروجردی سروده بود؛ سروده اش را آورده بود خدمت ایشان. روش آیت الله بروجردی این بود که: به شاعرانی که برای ائمه (علیهم السلام) شعر میگفتند صله می دادند.
او خود نقل میکرد:
«اشعار را در محضر مرحوم آیةاللّه بروجردی خواندم، ولی علیرغم انتظار من، احساس کردم که ایشان سخت ناراحت شدند و من با خود گفتم: ما آمدیم ایشان را شاد کنیم قضیه به عکس شد.»
این آقا شعرش را که خواند، آیت الله بروجردی، به او صله ندادند. با این که برای امیرالمؤمنین(علیه السلام) شعر خوبی گفته بود.
چند بار، خدمتشان عرض کردم: ایشان شعر خوبی گفته اند
.
آقا با عصبانیت، فرمود:
«این دروغها چیست که درباره من گفته است؟ کجا من گفتم اینها را بگوید؟»
عرض کردم: شما فقط برای شعر امیرالمؤمنین(علیه السلام) صله بدهید، چون انصافاً شعر خوبی است.
خلاصه با زحمت زیاد، ایشان را قانع کردیم که به این آقا هم صله ای بدهند. خیلی در این امور دقت داشتند که تعبیرها، هیچ وقت، خلاف واقع نباشد.
یادم هست: یک وقتی من و آقای اخوی، به همراه ایشان، در داخل حیاط نشسته بودیم. خدمتکار آمد گفت: عده ای از مردم آمده اند خدمت شما برسند.
آقا فرمودند: «من حال ندارم خسته ام.»
عرض کردم: بروند بگویند: آقا مسرور شدند و سلام رساندند. ولی الآن نمی توانند بیایند.
آقا فرمود: «مسرور نشدم که بگویند مسرور شدم!»
شخصی تقویمی چاپ می کند و عکس آن بزرگوار را روی جلد آن به چاپ می رساند. این شخص برای کاری خدمت آیت الله می رسد. گویا تقویم را به گونه ای در دست می گیرد یا صورتی پیش می آید که ایشان متوجه چاپ عکس خود، در تقویم می شوند. در این هنگام به آن شخص می فرمایند :«خیال می کنی می توانی با این کارها مرا بازی بدهی؟ خیر این طور نیست.»
آیت الله جعفر سبحانی نقل می کنند:
از خصوصیات اخلاقی ایشان این بود که: تظاهر به تقدس نمی کرد. یک بار ندیدم ایشان در جلسه ای بنشیند و تسبیح در دست بگیرد و ذکر بگوید.
البته مقصود این نیست که هر کس تسبیح در دست می گیرد و ذکر می گوید تظاهر به مقدسی می کند؛ زیرا ممکن است، خالصانه باشد. (3)
پاورقی: .........................................................
(1) بحار، ج13، ص431 با اندکی اختلاف.
(2) کتابخانه طهور.
(3) سایت تبیان.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی آیت الله بروجردی
علاوه بر آیات و روایات امروزه از نظر علمى نیز مضرات مصرف مواد الکلى به اثبات رسیده است. دانشمندان به این واقعیت اعتراف داشتهاند که از جمله آثار زیان بخش شراب، پیامد سویى است که روى مغز و عقل مىگذارد و آن را از کار مىاندازد. روشن است که با از بین رفتن عقل، پرده شرم و حیا دریده مىشود. در نتیجه میدان به دست غرایز حیوانى مىافتد. انسان به صورت حیوانى وحشى و لجام گسیخته درمىآید.
دانشجویی به استادش گفت:
استاد اگر شما خدا را به من نشان بدهید عبادتش می کنم و تا وقتی خدا را نبینم آن را عبادت نمی کنم.
استاد به انتهای کلاس رفت و به آن دانشجو گفت : آیا مرا می بینی؟
دانشجو پاسخ داد : نه استاد ! وقتی پشت من به شما باشد مسلماً شما را نمی بینم.
استاد کنار او رفت و نگاهی به او کرد و گفت : تا وقتی به خدا پشت کرده باشی او را نخواهی دید...
گفت من شخصی را می شناسم که هرشب قبل از خواب به خدا میگوید :
خدایا ؛ تمام کسانی که در حق من ظلم کردند را حلال میکنم ؛
نکند فردای قیامت کسی به خاطر من حساب پس دهد ...
آری دوستان خدا ؛ همان هایی هستن که کار خدایی میکنند
بیا تا قدر یک دیگر بــــــدانیم که تا ناگه ز یک دیگر نمانیم
غرض‌ها تیره دارد دوستی را غرض‌ها را چـرا از دل نرانیم
{مولانا}
و این است شیوه ی مردان خدا ،
" و العــــافین عن الــــــناس "
تک تیر انداز خودی را صدا زدم،
گفتم: اوناهاش،اونجاست،بزنش.
اسلحه اش را برداشت،نشانه گرفت،نفسش را حبس کرد
ولی ناگهان اسلحه اش را پایین آورد!
لحظه ای بعد دوباره نشانه گرفت و شلیک کرد.
گفتم: چرا بار اول نزدی؟؟
.
.
به آرامی گفت: «داشت آب می خورد»
یا حســـــــــــــین ...
در روایت آمده که سرور زنان، حضرت فاطمه زهرا ، دختر سرور پیامبران- که درودهاى خداوند بر او و پدر و همسر و پسرانِ اوصیایش باد- از پدر بزرگوارش حضرت محمّد صلّى اللَّه علیه و آله پرسیدند :
اى پدر جان! سزاى مردان و زنانى که نماز را سبک بشمارند (به نماز بی اعتنایی کنند)، چیست؟ فرمودند : اى فاطمه، هر کس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبک بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار مىنماید:
شش مصیبت در دنیا، و سه مصیبت هنگام مرگ، و سه مصیبت در قبرش، و سه مصیبت در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.
مصیبتهایى که در دار دنیا بدان مبتلا مىگردد عبارتند از : ....
1- خداوند، خیر و برکت را از عمر او برمىدارد.
2- خداوند، خیر و برکت را از روزىاش برمىدارد.
3- خداوندبلند مرتبه نشانه صالحان را از چهره او پاک مىفرماید.
4- در برابر اعمالى که انجام داده پاداش داده نمىشود.
5- دعاى او به سوى آسمان بالا نمىرود و مستجاب نمىگردد.
6- هیچ بهرهاى در دعاى بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعاى آنان نخواهد بود.
و مصائبى که هنگام مرگ به او مىرسد بدین ترتیب است:
1- با حالت خوارى و پستی جان مىدهد.
2- گرسنه مىمیرد.
3- تشنه جان مىسپارد، به گونهاى که اگر آب تمام رودخانههاى دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگىاش برطرف نخواهد شد.
و مصیبتهایى که در قبرش بدان گرفتار مىگردد بدین قرار مىباشد:
1- خداوند فرشتهاى را بر او مىگمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش برکند.
2- خداوند گور را بر او تنگ مىگرداند.
3- قبرش تاریک مىشود.
و مصائبى که در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا مىشود، عبارت است از:
1- خداوند فرشتهاى را بر او مىگمارد تا در حالى که مردم به او مىنگرند، او را به صورت بر زمین بکشد.
2- سخت از او حساب مىکشند.
3- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدیها پاکیزهاش نمىگرداند، و براى او عذاب دردناکى خواهد بود.
فلاح السائل و نجاح المسائل ؛ ؛ ص22
متن عربی روایت :
أَرْوِی بِحَذْفِ الْإِسْنَادِ عَنْ سَیِّدَةِ النِّسَاءِ فَاطِمَةَ ابْنَةِ سَیِّدِ الْأَنْبِیَاءِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ عَلَى بَعْلِهَا وَ عَلَى أَبْنَائِهَا الْأَوْصِیَاءِ أَنَّهَا سَأَلَتْ أَبَاهَا مُحَمَّداً ص فَقَالَتْ یَا أَبَتَاهْ مَا لِمَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ قَالَ یَا فَاطِمَةُ مَنْ تَهَاوَنَ بِصَلَاتِهِ مِنَ الرِّجَالِ وَ النِّسَاءِ ابْتَلَاهُ اللَّهُ بِخَمْسَ عَشْرَةَ خَصْلَةً سِتٌّ مِنْهَا فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ ثَلَاثٌ عِنْدَ مَوْتِهِ وَ ثَلَاثٌ فِی قَبْرِهِ وَ ثَلَاثٌ فِی الْقِیَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ فِی دَارِ الدُّنْیَا فَالْأُولَى یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَةَ مِنْ عُمُرِهِ وَ یَرْفَعُ اللَّهُ الْبَرَکَةَ مِنْ رِزْقِهِ وَ یَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سِیمَاءَ الصَّالِحِینَ مِنْ وَجْهِهِ وَ کُلُّ عَمَلٍ یَعْمَلُهُ لَا یُؤْجَرُ عَلَیْهِ وَ لَا یَرْتَفِعُ دُعَاؤُهُ إِلَى السَّمَاءِ وَ السَّادِسَةُ لَیْسَ لَهُ حَظٌّ فِی دُعَاءِ الصَّالِحِینَ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ عِنْدَ مَوْتِهِ فَأَوَّلُهُنَّ أَنَّهُ یَمُوتُ ذَلِیلًا وَ الثَّانِیَةُ یَمُوتُ جَائِعاً وَ الثَّالِثَةُ یَمُوتُ عَطْشَاناً فَلَوْ سُقِیَ مِنْ أَنْهَارِ الدُّنْیَا لَمْ یُرَوِّ عَطَشَهُ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ فِی قَبْرِهِ فَأَوَّلُهُنَّ یُوَکِّلُ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یُزْعِجُهُ فِی قَبْرِهِ وَ الثَّانِیَةُ یُضَیَّقُ عَلَیْهِ قَبْرُهُ وَ الثَّالِثَةُ تَکُونُ الظُّلْمَةُ فِی قَبْرِهِ وَ أَمَّا اللَّوَاتِی تُصِیبُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِذَا خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ فَأَوَّلُهُنَّ أَنْ یُوَکِّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکاً یَسْحَبُهُ عَلَى وَجْهِهِ وَ الْخَلَائِقُ یَنْظُرُونَ إِلَیْهِ وَ الثَّانِیَةُ یُحَاسَبُ حِساباً شَدِیداً وَ الثَّالِثَةُ لَا یَنْظُرُ اللَّهُ إِلَیْهِ وَ لَا یُزَکِّیهِ وَ لَهُ عَذَابٌ أَلِیم
