هر فردی بخواهد سبک زندگی قرآنی اسلامی داشته باشد،
باید زندگی را از امام علی بیاموزد
سبک زندگی امام علی(ع) همان سبک زندگی
قرآنی و اسلامی است که باید شناخت و بر اساس آن زندگی کرد؛ زیرا آن حضرت(ع)
در سایه تربیت پیامبر(ص) و قرآن بود و یکی از تبیین‌کنندگان و مفسران علمی
و عملی قرآن بشمار می‌رود. نویسنده در این مطلب ضمن معرفی آن حضرت(ع) برخی
ویژگیهای سبک زندگی ایشان را نیز بر اساس روایات بیان کرده است.
سوم رجب مصادف است با سالروز شهادت امام هادی (ع)
سوم رجب مصادف است با سالروز شهادت امام
هادی (ع)، پیشوای دهم شیعیان در ماه ذی الحجه سال 212 ه.ق در شهر صریا
(نزدیک مدینه) دیده به جهان گشود. پدر ایشان حضرت امام محمدتقی جوادالائمه
علیه السلام و مادرشان بانویی فاضله و عفیفه به نام سمانه است.
نام مبارک ایشان علی از القابشان نقی، هادی و نجیب؛ و کنیه‌شان ابوالحسن است.
امام
علی‌النقی الهادی علیه السلام در سال 220 ه.ق به امامت رسیدند. در این
زمان ایشان در مدینه بودند و در آنجا به مدت 13 سال وظایف امامت خود را
انجام می‌دادند؛ مردم از این سرچشمه حیات معنوی و علمی و فکری سیراب
می‌شدند و ایشان نیز به همه امور شیعیان رسیدگی می‌کردند تا این که متوکل
(خلیفه وقت) که در دشمنی با ائمه اطهار(ع) مشهور بود؛ به خاطر هراسی که از
نفوذ و محبوبیت امام علیه السلام در جامعه داشت ایشان را از مدینه به سامرا
فراخواند زیرا احساس می‌کرد که باید امام را از نزدیک تحت نظر بگیرد. پس
از آمدن امام به سامرا، اگرچه ایشان ظاهرا آزاد بود اما «متوکل» منزلشان را
طوری انتخاب کرده بود که همواره تحت نظر باشند. او به طور مرتب دستور
تفتیش منزل ایشان را صادر می‌کرد و تمام دیدارها و رفت و آمدها توسط
نیروهای حکومتی کنترل می‌شد.
او جو بسیار خفقان آمیزی را بر جامعه
حکمفرما کرده بود و سختگیری و فشار زیادی را بر شیعیان اعمال می‌کرد:
علویان را در محاصره اقتصادی قرار داده بود. به شاعران درباری مال فراوانی
می‌داد تا در اشعار خود به ائمه علیه السلام بی احترامی کنند. او اکثر
سادات جلیل القدر آن زمان را دستگیر و زندانی کرده بود. از هولناکترین
اقدامات او در دوره حکومتش، انهدام و تخریب مرقد امام حسین علیه السلام
بود. اوضاع معیشتی مردم و خصوصا علویان در زمان خلفای عباسی مخصوصا متوکل و
بقیه خلفای هم عصر امام هادی علیه السلام، بسیار دشوار بود زیرا آنان بیت
المال مسلمین را صرف خوشگذرانی‌هایی می‌کردند که به گواهی تاریخ، هزینه‌های
مربوط به آنها بی‌سابقه بوده است.
محمّد بن منکدر مى گوید: من گمان نمى کردم على بن الحسین علیه السلام
جانشینى برتر از خود بنهد، تا آنکه پسرش محمّد بن على را دیدم و خواستم او
را پند دهم ولى او مرا پند داد، دوستانش گفتند: امام علیه السلام به چه
چیزى تو را پند داد؟
گفت: در ساعتى بسیار گرم به بخشى از نواحى مدینه
رفته بودم، حضرت امام باقر علیه السلام را دیدم که مشغول کار بود، پیش خود
گفتم: مردى از مردان بزرگ قریش در این ساعت با این حال در طلب دنیاست!
سوگند مى خورم که او را قاطعانه موعظه کنم.
نزدیک او شدم و سلام کردم،
نفس زنان جواب سلامم را داد. از شدّت گرما عرق از سر و رویش مى ریخت. به او
گفتم: خدا کارت را به صلاح آورد، بزرگى از بزرگان قریش آن هم در این ساعت
در طلب دنیاست، اگر مرگت از راه رسد و تو در این حال باشى چه مى کنى؟
امام
فرمود: به خدا سوگند اگر مرگم برسد و در این حال باشم بى تردید به من
رسیده در حالى که در طاعتى از طاعات خدا هستم که به وسیله آن ارزش وجودم را
از تو و از مردم حفظ مى کنم. من از مرگ زمانى مى ترسم که مرا در رسد و من
بر گناهى از گناهان باشم! گفتم: خدا رحمتت کند! خواستم تو را موعظه کنم تو
مرا موعظه کردى.1
حسن بن کثیر مى گوید: از تهیدستى و جفاکارى برادران ایمانى نزد حضرت امام باقر علیه السلام شکایت کردم، حضرت فرمود: برادر بدى است برادرى که هنگام بى نیازیت به تو توجه داشته باشد و زمان تنگدستى ات با تو قطع رابطه کند! سپس به غلامش فرمان داد تا کیسه اى که هفتصد درهم در آن بود به من داد و فرمود: این را هزینه کن و هنگامى که به پایان رسید مرا خبر ده.2
یاران حضرت امام باقر علیه السلام مى گویند: آن حضرت میان پانصد تا ششصد هزار درهم به ما اجازه مى دادند که کمک کنیم و هرگز از صله به برادران و کسانی که برای حاجت نزد او می آمدند و آرزومندان و امیدوارانش، ملول و خسته نمى شدند.3
مردى نصرانى مسلک به حضرت امام باقر علیه السلام از روى توهین گفت: تو بقرى! حضرت فرمود: نه من باقرم. گفت: تو پسر آن زن آشپزى، فرمود: آشپزى هنر و حرفه اوست، گفت: تو فرزند زنى سیاه چهره و بد زبانى! فرمود: اگر راست مى گویى خدا او را بیامرزد و اگر دروغ مى گویى خدا تو را بیامرزد. نصرانى به سبب این برخورد بردبارانه مسلمان شد.4
سلمى کنیز حضرت امام باقر علیه السلام مى گوید: همواره برادران دینى اش
بر او وارد مى شدند و از نزد او نمى رفتند مگر آنکه آنان را به پاکیزه ترین
غذا پذیرایى مى کرد و لباسى نیکو بر آنان مى پوشانید و درهم هایى به آنان
مى بخشید! من به حضرت مى گفتم: به سبب این دست و دل بازى تهیدست مى شوى،
حضرت پاسخ مى گفت: اى سلمى! نیکى و حسنه دنیا جز صله به برادران دینى و
کارهاى پسندیده نیست.
او هرگز از هم نشینى با برادران خسته نمى شد و مى
فرمود: میزان دوستى برادر دینى نسبت به خودت را، به آنچه در قلب تو نسبت به
اوست بشناس. هرگز از او شنیده نشد که به سائل بگوید: اى سائل! در وجودت
برکت باد، و نه اى سائل! این را برگیر! بلکه او مى فرمود: آنان را با
بهترین نام هاشان بخوانید.5
حسن بن زیّات بصرى مى گوید: من با دوستم بر حضرت امام باقر علیه السلام
وارد شدیم در حالى که آن حضرت در اطاقى مفروش نشسته بودند و بالاپوشى قرمز
بر تن داشتند و محاسن خود را اصلاح کرده، سرمه به چشم کشیده بودند.
پرسش هایى از او پرسیدیم، هنگامى که برخاستیم به من فرمود: اى حسن! فردا تو و دوستت نزد من بیایید گفتم: آرى، فدایت شوم!
چون
فردا رسید با دوستم خدمت حضرت رسیدم، در اتاقى بود که جز حصیر فرشى نداشت و
پیراهن خشن بر تن او بود، رو به دوستم کرده، فرمود: برادر بصرى! دیروز بر
من وارد شدى و من در اتاق همسرم بودم، دیروز نوبت او بود، اتاق، اتاق او
بود و کالاى اتاق هم کالاى او، خود را برایم آراسته بود و بر عهده من بود
که من هم خود را براى او بیارایم به آن گونه که او براى من خود را آراسته
بود. به دلت چیزى نسبت به من نگذرد.
دوستم گفت: فدایت گردم، به خدا سوگند بر دلم چیزى گذشت اما اکنون خدا آن را از میان برد و دانستم حق در همان است که گفتى.6
حضرت امام صادق علیه السلام مى فرماید: هرگاه پدرم را حادثه اى محزون مى کرد، زنان و کودکان را جمع مى کرد، سپس دست به دعا برمى داشت و آنان آمین مى گفتند.7
گروهى به محضر امام باقر علیه السلام مشرّف گشته، مواجه با بیمارى طفلى
از آن حضرت شدند و از حضرت اندوه و بى قرارى دیدند، گفتند: به خدا سوگند
اگر حادثه اى به او برسد مى ترسیم چیزى را که از او نمى پسندیم ببینیم.
زیاد
درنگ نکرده بودند که صداى ناله بر او شنیدند، حضرت گشاده رو غیر از آن
حالى که داشت، بر دوستان وارد شد؛ به حضرت گفتند: خدا ما را فداى تو کند،
از آنچه از تو دیدیم مى ترسیدیم که اگر حادثه اى پیش آید تو را به حالى
شدیدتر ببینیم که ما را اندوهگین کند! حضرت فرمود: ما دوست داریم نسبت به
کسى که دوستش داریم سلامت و عافیت یابیم، هنگامى که فرمان خدا برسد نسبت به
آنچه او دوست دارد تسلیم هستیم.8
حضرت امام صادق علیه السلام مى فرماید: پدرم هنگام مرگش غلامان بدش را آزاد کرد و غلامان خوبش را نگاه داشت، به او گفتم: اى پدر! آنان را آزاد و اینان را نگاه داشتى؟ فرمود: آنان را که آزاد کردم در مدتى که نزد من بودند از جانب من ضربتى به آنان رسید بنابراین آزادى آنان در برابر آن ضربت.9
اسحاق بن عمار مى گوید: حضرت امام صادق علیه السلام به من فرمود:
رختخواب
پدرم را پهن مى کردم و به انتظارش مى ماندم تا بیاید، وقتى به رختخواب مى
رفت و خوابش مى برد، من به سوى رختخوابم مى رفتم. شبى دیر به نزد من آمد.
در جستجویش به مسجد آمدم و آن هنگامى بود که مردم به خواب رفته بودند.
ناگهان او را در مسجد تنها به حال سجده دیدم، ناله اش را شنیدم که مى گفت:
سُبحَانَکَ
اللَّهُمَّ رَبِّى حَقّاً حَقّاً، سَجَدتُ لَکَ یَا رَبِّ تَعَبُّداً وَ
رِقّاً، اللَّهُمَّ إنَّ عَمَلِى ضَعیِفٌ فَضَاعِفُه لِى،
اللَّهُمَّ قِنِى
عَذَابَکَ یَومَ تَبعَثُ عِبَادَکَ، وَتُب عَلَیَّ إنَّکَ أنتَ التَّوَابُ
الرَّحِیمُ.
خدایا! از هر عیب و نقصى منزهى، به حقیقت که
پروردگار منى.
پروردگارا! برایت از روى بندگى سجده کردم،
خدایا! عملم ضعیف
است، آن را برایم دو چندان کن،
خدایا! مرا از عذابت، روزى که بندگانت را
برمى انگیزى حفظ کن
و توبه مرا بپذیر، زیرا تو بسیار توبه پذیر و
مهربانى.10
__________________________
پی نوشت:
(1) - الکافى: 5/ 73، حدیث 1؛ الارشاد، مفید: 2/ 161؛ وسائل الشیعة: 17/ 19، باب 4، حدیث 21872؛ بحار الأنوار: 46/ 350.
(2) - الارشاد، مفید: 2/ 166؛ روضة الواعظین: 1/ 204؛ بحار الأنوار: 46/ 287، باب 6، حدیث 6.
(3) - الارشاد، مفید: 2/ 167؛ کشف الغمة: 2/ 127؛ بحار الأنوار: 46/ 288، باب 6، حدیث 9.
(4) - المناقب: 4/ 207؛ بحار الأنوار: 46/ 289، باب 6، حدیث 12.
(5) - کشف الغمة: 2/ 118؛ بحار الأنوار: 46/ 290، باب 6، حدیث 15.
(6)
- الکافى: 6/ 448، باب لبس المعصفر، حدیث 13؛ مکارم الأخلاق: 80؛ وسائل
الشیعة: 5/ 32، باب 17، حدیث 5817؛ بحار الأنوار: 46/ 293.
(7) - الکافى: 2/ 487، باب الإجتماع فى الدعاء، حدیث 3؛ عدة الداعى: 158، الإجتماع فى الدعاء.
(8) - الکافى: 3/ 226، باب الصبر والجزع والإسترجاع، حدیث 14؛ وسائل الشیعة: 3/ 276، باب 85، حدیث 3641؛ بحار الأنوار: 46/ 301.
(9)
- من لا یحضره الفقیه: 4/ 231، باب النوادر الوصایا، حدیث 5548؛ وسائل
الشیعة: 19/ 419، باب 84، حدیث 24874؛ بحار الأنوار: 46/ 300.
(10) - الکافى: 3/ 323، باب السجود والتسبیح والدعاء فیه، حدیث 9؛ حلیة الأولیاء: 3/ 187؛ بحار الأنوار: 46/ 301، باب 6، حدیث 45.
منبع: اهل بیت علیهم السلام عرشیان فرش نشین، شیخ حسین انصاریان
اولین چیزی که باید در ماه رجب مورد توجه قرار گیرد
ایام
ماه مبارک رجب است. اولین چیزى که در این ایام و بعد در ایام ماه مبارک
شعبان، بالاخره در پله‌ى سوم و بالاتر در ماه مبارک رمضان باید مورد توجه
یکایک ما قرار بگیرد – هر جا هستیم – اصلاح خود و زدودن غفلتها و ظلمتها از
دل خود باید باشد؛ اصل این است. همه‌ى این ماجراها و کشمکشهائى که در
زندگى بشر، در بعثت انبیاء، در مبارزات اجتماعى و سیاسى و نظامى‌اى که
پیغمبران الهى با دشمنان خدا داشتند – رنجها، محنتها، شادى‌ها، پیروزى‌ها،
شکستها، همه و همه – مقدمه‌ى این است که انسان بتواند در هنگام عبور از این
مرزى که ناگزیر باید از آن عبور کرد – یعنى مرز زندگى مادى و حیات اخروى و
دائمى – شادمان باشد، خرسند باشد، حسرت‌زده نباشد؛ همه‌ى حرفها براى این
است. اگر گفته‌اند اخلاق خوب داشته باشید، اگر گفته‌اند عمل به این مقررات
داشته باشید، اگر گفته‌اند مبارزه کنید، اگر گفته‌اند عبادت کنید، همه براى
این است که این ماده‌ى خامى را که به ما سپرده شده است، به کیفیت مطلوب و
محصول بهینه برسانیم و از این دروازه خارج کنیم؛ براى این است که این
صفحه‌ى سفیدى که به ما سپردند تا آن را با اعمال خود منقش کنیم، با نقش
زیبائى، با نقش مطلوبى از آب در بیاوریم و روى دست بگیریم و برویم. همه چیز
آنجاست، سرنوشت آنجاست؛ اینها مقدمه است. در این اردوگاهى که ما امروز در
آن مشغول تمرین هستیم، براى اینکه تا یک جائى این تمرین به کار ما بیاید،
باید سعیمان بر این باشد که در این اردوگاه از حداکثر فرصتها استفاده کنیم؛
نگذاریم غنیمتى از دست برود، سرمایه‌اى سوخت و سوز بشود و چیزى در مقابل
آن عائد نشود.
اینى
که فرمودند: «انّ الانسان لفى خسر»، خسر یعنى همین؛ یعنى سرمایه‌سوز شدن،
از دست رفتن سرمایه. همه‌ى ما هر لحظه در حال از دست دادن سرمایه هستیم.
سرمایه چیست؟ عمر ماست. لحظه به لحظه من و شما داریم این سرمایه را از دست
میدهیم. امروز ما نسبت به دیروز بخش دیگرى از سرمایه را باز از دست
داده‌ایم. در این عمر چند ده ساله مثلاً، لحظه به لحظه در حال سوختنِ این
شمع است؛ در حال نابود شدنِ این سرمایه است. خوب، در مقابل او چه به دست
مى‌آوریم؟ این مهم است. «الّا الّذین ءامنوا و عملوا الصّالحات و تواصوا
بالحقّ و تواصوا بالصّبر». اگر ایمان بود، عمل صالح بود – که بخشى از عمل
صالح هم که مهمتر است، این است که تواصى به حق بود، تواصى به صبر بود – آن
وقت این سرمایه رفته است، اما چیز بهترى جاى آن را خواهد گرفت. مثل اینکه
شما پولتان را برمیدارید، میروید بازار؛ از بازار که مى‌آئید بیرون، این
پول از دست رفته است و دیگر توى جیب شما نیست؛ مهم این است که در مقابلش چه
با خودتان آوردید؛ از این بازار دست خالى برنگشته باشید.
رجب، هفتمین ماه سال قمری است که در اسلام به آن اهمیت ویژه ای داده شده و در شمار ماه های پرفضیلتْ و یکی از چهارماه برخوردار از حرمت و قداست ویژه است. رجب، ماهی است که در آنْ بندگان و مؤمنان و ره پویان، خود را برای شرکت در مهمانی بزرگ خداوند آماده می کنند. ماهِ زدودن غبار تیرگی از روح و جان، ماهِ تمرین حضور و توجه به بیشتر به معنویات، و ماه بندگی و فرمان بری و در نهایتْ سرآغاز اُنس و الفتی جانانه به پروردگار هستی بخش است.
سلام بر ماه رجب
سلام بر ماه رجب، ماه پیوند بندگان با معبود مهربان، ماه بارش باران مهر و محبت الهی، ماه رسیدن به سر منزل مقصود، و ماه اُنس شب زنده دارانِ همیشه بیدار با محبوب و معبود بی همتا.
سلام بر هلال رجب که آمدنش مژده پایان اندوه است و بدر آنْ یادآور تولد ماه تمام، امامِ هُمام و حیدر کرّار و پایانشْ نوید رهایی بشر از جهل و نادانی، شکوفایی اخلاق انسانی، بعثت آن بزرگْ مردِ تاریخ برای همیشه زمان.
سلام بر بهار مناجات و بندگی. سلام بر نجوای شبانه اهالی رجب. سلام بر شب های رجب که پذیرای زاهدان است و سلام بر روزهایش که میزبان عاشقان وصال الهی است و سلام بر لحظه لحظه رجب که شاهد ذکرِ ذاکران است.
پیامبر اکرم (ص) رحلت فرمودند یا شهادت؟
درباره این موضوع در میان نویسندگان و مورخان اختلاف می باشد و بعضی از
نویسندگان فقط به بیان این جمله که مریض شد و از دنیا رفت اکتفاء کرده اند.
و بعضی قائلند که حضرت مسموم شده و به شهادت رسیدند. که اکثرا هم همین قول
دوم را قبول دارند. آسمونی در این مقاله مطالب مفیدی در همین مورد برای
شما عزیزان آماده کرده است که در ادامه می خوانید:
مالک اشتر شیعه حقیقی علی علیه السلام
در این بخش از بررسی سیمای شیعه علی (ع) به بیان برخی ویژگیهای روحی و رفتاری مالک اشتر این برجسته ترین یار و یاور علی (ع) می پردازیم هم او که علی (ع) در بیانی کوتاه پرده از شخصیت والا و با عظمت او برداشت و همه توانمندیها و کمالات بی نهایت او را در یک جمله چنین بیان فرمود :
« کان الاشتر لی کما کنت لرسولِ الله»
«مالک اشتر برای من همانگونه بود که من برای رسول خدا بودم»
برای هیچ کدام از یاران رسول خدا (ص) باورکردنی نبود
که ظرف چند دقیقه یک تل بزرگ از خار و هیزم و خاشاک فراهم شود؛
آن هم در این بیابان کویری و لم یزرع.
آن روز رسول خدا (ص) با عده‌ای از یاران در بیابانی کویری فرود آمدند.
هنگام صرف غذا فرارسیده بود. پیامبر (ص) به اصحاب فرمودند
که هرکدام به سمتی روانه شوند و قدری هیزم
برای تهیه‌ی آتش و پختن غذا تهیه کنند.
