منبع : گلـــــباران
14 نمونه تفریح سالم در اسلام
شادی به صورت مطلق، خوب یا بد نیست؛ بلکه در مورد خوب یا بد بودن شادی باید بر اساس ملاکهای معین اخلاقی داوری و حکم نمود. بر این اساس، شادی به دو نوع پسندیده و کاذب تقسیم میشود.
شادی پسندیده
در بسیاری از موارد؛ اسلام درباره موضوعات مختلف نظر مطلق و قطعی صادر نکرده و تنها توضیحاتی پیرامون چگونگی و کیفیت آنها داده است. احساسات نیز به دلیل ماهیت متغیر خود جزو این دسته از موضوعات به حساب میآید. متغیر به این معنا است که ممکن است عاملی در فردی تنها باعث خوشحالی و لبخند شود اما در دیگری از حد اعتدال خارج شده به حرکات غیر معقول بینجامد که هر کس باید اینگونه موارد را در خود شناسایی کرده و از آنها اجتناب کند.
شادی،
در مجموع اگر کنترل شده در حد اعتدال منطقی و همراه با یاد خدا و سپاس
باشد از نظر اسلام پسندیده است و آیات و روایات مختلف نوع پسندیده شادی را
توصیه میکنند. اسلام دین مرزهاست؛ میان حق و باطل مرز باریکی است که تشخیص
آن برای عقول ناقص ما دشوار و در برخی موارد ناممکن است پس اگر علم و
آگاهی دینی را در امور خود دخیل کنیم رفتارها و اعمال ما نیز از حد اعتدال و
مطلوب خارج نخواهد شد.
شادی کاذب
شادیهایی که همراه با نافرمانی خدا، آزار و اذیت دیگران، لهو و کارهای بیهوده و خطر آفرین هستند در زمره شادیهای کاذب و ناپسند قرار میگیرند. اصولا شادیهای کاذب، آنی، زودگذر و با نتایج ناخوشایند همراه هستند.
امیرمؤمنان، وضعیت غفلت زدگان دنیا را که به شادیهای تخدیری روی آورده و به آن دل خوش کردهاند، چنین توصیف میکنند: «چه بسیار تنهای عزیز و خوش آب و رنگی که به کام زمین فرو رفتهاند، حال آنکه در دنیا با ناز و نعمت تغذیه میشدهاند و در دامن آبرو و شرف پرورش مییافتهاند، لحظههای اندوهگنانهشان را با تفریح درمان میکردند و هرگاه به مصیبتی دچار میآمدند به بی تفاوتی پناه میبردند تا مبادا لحظه خرمی زندگی و بازی پوچ و سرگرمیشان را از دست بدهند. آری، درست در همان گرماگرم عیش و نوش و در فضای آن زندگی غفلت آلود که دنیا و عاشق ناز پروردهاش به هم لبخند میزنند ناگهان روزگار با خار جان گزایش او را میگزد و در گردش روزان و شبان نیروهایش را در هم میشکند و هیولای مرگ از نزدیک بر او خیره میشود».
قرآن ضمن بیان عذابهای دوزخیان میفرماید: ذلکم بما کنتم تفرحون فی الأرض بغیر الحق و بما کنتم تمرحون (3)؛ این به خاطر آن است که به ناحق در زمین شادی میکردید و از روی غرور و مستی به خوشحالی میپرداختید. جالب این که در آخر آیه میفرماید: «بما کنتم تمرحون»؛ که به معنای شادی به خاطر مطالب بیاساس یا شدت فرح آمده است و شدت فرح معمولاً از گناه و فساد سر در میآورد. بعضی از شادیها به جهت همراه بودن با فساد و گناه، سرانجام به ذلت و رسوایی شخص میانجامد.
جایگاه شادی در اسلام
نوع
نگاه و طرز تلقی امروزی ما انسانها از شادی به گونهای است که آن را نوعی
تخدیر کننده برای رهایی و فراموش کردن فشارها و استرس روزانه میدانیم،
ولی از نظر اسلام اینچنین نیست و شادی قلب تپنده زندگی میباشد.
امام
رضا (ع) میفرمایند: «اوقات روز شما 4 بخش باشد؛ بخشی برای تامین معاش،
بخشی برای عبادت، بخشی برای معاشرت با برادران مورد اعتماد و کسانی که شما
را به عیب هایتان واقف میسازند، بخشی را هم به تفریحات و لذایذ خود اختصاص
دهید و از مسرت و شادی ساعات تفریح نیرو بگیرید و از این نیرو برای انجام
وظائف استفاده کنید (4).
از این حدیث میتوان به جایگاه شادی در اسلام و تاثیر مثبت و مفید آن بر سایر جنبههای زندگی پی برد. برخلاف نظر عدهای که اسلام را دین غم و اندوه میدانند اسلام دین سر زندگی و نشاط است و این نشاط در پیروان راستین این دین کاملا مشهود و هویدا است.
ادامــــــه مطــــــلب را ببیـــــــــــــــــنید