«الکافی»
معتبرترین کتاب حدیثی شیعه هشت جلد دارد دو جلد اول آن اصول، پنج جلد بعدی
آن (3-7) فروع و جلد هشتم آن روضه کافی نام دارد. مولف جلیل القدر این
کتاب مرحوم کلینی (م 329 ق) در روضه کافی جریانی را از امام باقر علیه
السلام نقل می کند که برای شیعیان و ارادتمندان به آن حضرت بسیار گوارا و
نوید بخش است.
راوی این روایت حَکَمِ بْنِ عُتَیْبة است. او می گوید:
در خدمت امام باقر علیه السّلام بودم و اطاق آکنده از جمعیّت بود
ناگاه پیرمردى که بر عصاى خود تکیه داشت، پیش آمد تا به در اطاق ایستاد.
عرض کرد: السلام علیک یا ابن رسول الله و رحمة الله و برکاته و بعد سکوت کرد. امام پاسخ داد: علیک السلام و رحمة الله و برکاته.
بعد پیرمرد رو کرد به سایر جمعیت که در آنجا بودند و به آنها نیز سلام
کرد. همه جواب سلامش را دادند. در این موقع رو به جانب حضرت نمود و گفت: یا
ابن رسول الله مرا نزدیک خود بنشان فدایت شوم به خدا سوگند من شما و کسى
که شما را دوست داشته باشد را دوست دارم و این علاقه برای مطامع دنیایی
نیست.
با دشمن شما دشمنم و از او کناره مىگیرم و به خدا سوگند این نفرت و
دشمنی نیز بواسطه اختلاف شخصی نیست و با هم پدر کشتگى نداریم [به دلیل
پیروی از شما از آنها کناره گیری می کنم].
به خدا سوگند حلال شما را حلال و حرام شما را حرام می دانم و در انتظار
برپایی حکومت عدل شما خاندانم. [1] با این عقیده و روشی که دارم آیا امید
به نجات من هست؟
امام باقر علیه السلام دوبار به او فرمود: نزدیک من بیا!
پیرمرد جلو آمد و حضرت او را پهلوى خود نشاند. آنگاه فرمود: پیرمرد!
مردى خدمت پدرم على بن الحسین رسید و همین سؤال تو را از او پرسید. پدرم
امام سجاد علیه السلام به او فرمود:
وقتى جانت به اینجا رسید - با دست اشاره به حلقوم خود نمود - با قلبی
مطمئن ، دلی آرام و با شوق فراوان با فرشتههاى اعمال روبرو می شوى اگر [با
این عقیده و روشی که داری] از دنیا رفتی خدمت پیامبر و على و حسن و حسین و
على بن الحسین علیهم السلام خواهی رسید. اگر هم زنده ماندی ؛ خداوند در
همین دنیا چشم تو را روشن می کند [2] و در هر صورت تو در مقامات عالیه با
ما خواهى بود.
پیرمرد [که به نظر انتظار این همه لطف و کرامت را نداشت با تعجب] عرض کرد: چه فرمودید؟
امام
باقر علیه السلام دو مرتبه سخنان خود را تکرار کرد. پیرمرد از خوشحالى و
تعجب گفت الله اکبر ؛ اگر بمیرم خدمت رسول خدا و امیرالمومنین و امام حسن و
امام حسین و على بن الحسین می رسم و در وقت جان دادن با قلبی مطمئن ، دلی
آرام و با شوق فراوان با فرشتههاى اعمال روبرو می شوم و اگر [هم تا وقت
ظهور] زنده مانده و آن زمان را درک کردم خدا زندگى خوشى برایم فراهم می کند
و با شما در درجات عالیه خواهم بود؟
پیرمرد این را که گفت فریاد به گریه بلند کرد و شروع
کرد به هاى هاى گریستن. در نهایت اختیار از کف داد و بر زمین افتاد. اهل
مجلس نیز با دیدن این حال پیرمرد به گریه افتادند و آنها نیز شروع کردند به
بلند بلند گریه کردن.
در حالی که امام باقر علیه
السّلام با انگشت، اشک از دیدگان مبارک خود می زدود ؛ پیرمرد سربلند کرد و
از امام علیه السلام خواست تا دست مبارک خود را به او دهد. امام علیه
السلام دست خود را به او داد. او دست امام علیه السلام را گرفت و بوسید و
بر دو دیده و صورت خود گذاشت. سپس جامه از روى شکم خود بالا زده دست امام
را روى شکم و سینه خود نهاد. بعد از جاى خود بلند شد و با گفتن «السلام
علیکم» از امام و اهل مجلس خداحافظی کرد و از خانه خارج شد.
امام علیه السلام همان طورى که پیرمرد می رفت به او
نگاه می کرد. بعد رو به جمعیت فرمود: « مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَنْظُرَ إِلَى
رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ فَلْیَنْظُرْ إِلَى هَذا ، هر که مایل است
یک نفر بهشتى را ببیند به این پیرمرد نگاه کند.»
حکم بن عتیبه راوى حدیث می گوید: من خانه مصیبت زدهاى را ندیده
بودم که مثل این مجلس گریه کنند (چنان تحت تاثیر نیت پاک پیرمرد و لطف
امام قرار گرفته بودند که همه با صداى بلند گریه می کردند.) [3]
پی نوشت:
1. اصل عبارت این است: «وَ اللَّهِ إِنِّی لَأُحِلُّ
حَلَالَکُمْ وَ أُحَرِّمُ حَرَامَکُمْ وَ أَنْتَظِرُ أَمْرَکُم» که ما آن
را با توجه به شرح ملا صالح مازندرانی، ج11، ص 416 اینگونه ترجمه کردیم.
2. خلاصه اینکه اگر تا قبل از ظهور از دنیا رفتی با ما اهل بیت
خواهی بود و اگر ماندی خدا تو را با درک زمان ظهور دلشاد خواهد کرد. همان
ج11 ص 416
3. الکافی ، ج8، ص 77
