اصول و ویژگی های گفتمان انقلاب اسلامی

گفتمان انقلاب اسلامی؛ اصول و ویژگی‌ها

از مهم‌ترین اهداف انقلاب اسلامی در ایران، بازگشت به اسلام عصر پیامبر(ص) و امت‌سازی مبتنی بر آموزه‌های قرآن و معارف اهل بیت(ع) به عنوان ثقلین بدون طرد قسری اندیشه‌ها و افکار دیگران است. هدف از این بازگشت، گفتمان‌سازی در برابر گفتمان‌های دیگر درونی و بیرونی است که انسان را موجودی متاله نمی‌داند و برای اقامه عدالت و رهایی مستضعفان و مظلومان از سلطه مستکبران و ظالمان تلاشی نمی‌کند و برای خود مسئولیتی عقلی و نقلی در قبال آن برنمی‌شمارد. با نگاهی به دغدغه‌های دو رهبر معظم انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) و امام خامنه‌ای به روشنی دانسته می‌شود که امت‌سازی در چارچوب گفتمان انقلابی همواره تمام ظرفیت‌های پیدا و ناپیدای بالفعل و بالقوه آنان را مصروف خود داشته و راهبردها و سیاست‌ها و برنامه‌های ابلاغی و اعلامی آنان را به خود اختصاص داده است. مطلب حاضر تلاشی است برای شناخت اصول گفتمان انقلاب اسلامی و بررسی عملکرد و مسئولیت نهادهای متولی گفتمان‌سازی انقلاب اسلامی.

بصیرت در کلام اهل بیت (ع)

مقــــدمه

بصیرت، از مفاهیم و واژگان پراهمیت در طول تاریخ اسلام و نیز دورة معاصر بوده و هست. در فرهنگ اسلامی، از جمله در قرآن کریم و فرمایش‌های پیامبر صلی الله علیه و آله، امیرالمؤمنین علیهم السلام و دیگر معصومان بر آن تأکید ویژه‌ای شده است.

پس از انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی رحمه الله و نیز مقام معظم رهبری، بارها، اهمیت آن را به عموم گوشزد کرده‌اند.

ایمان خود را تقویت کنیم

علت ضعف ایمان چیست؟

ایمان از دو مولفه اصلی علم و عمل شکل می گیرد. و ضعف ایمان می تواند ناشی از

ضعف علمی یا ضعف عملی باشد.

«ایمان عبارت شد از علم به چیزى و التزام به مقتضاى آن، به طورى که آثار آن علم در

عمل هویدا شود،

و نیز از آنجایى که علم و التزام هر دو از امورى است که شدت و ضعف و زیادت و نقصان مى‏پذیرد،

ایمان هم که از آن دو تالیف شده قابل زیادت و نقصان و شدت و ضعف است‏.»[۱]

البته باید توجه کرد که علم و عمل دو وادی بی ارتباط با یکدیگر نیستند و هر کدام در دیگری اثر

می گذارد. مثل اینکه عدم توجه به علم، سبب غفلت از آن و فراموشی اش می شود. همانگونه

که عمل، می تواند علم را ایجاد کند:

«إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً [انفال/۲۹]

اگر از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید، براى شما وسیله ‏اى جهت جدا ساختن حق از باطل

قرار مى‏ دهد.»

پیامبر(ص) می فرمایند: «مَنْ عَمِلَ بِمَا یَعْلَمُ عَلَّمَهُ اللَّهُ مَا لَمْ یَعْلَم‏[۲]

هر کس بدانچه می داند عمل کند، خدا به او آنچه نمی داند، می آموزد.»

بنابراین باید ضعف ایمان را در یکی از منشاهای اصلی عمل و علم جست.

در ذیل به نمونه هایی از تاثیر علم و عمل بر شدت یا ضعف ایمان اشاره می کنیم:

۱- حضرت علی (ع) می فرمایند: «شُغِلَ مَنِ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ أَمَامَهُ[۳]

آن کس که بهشت و دوزخ را پیش روى خود دارد، در تلاش است.»

کسی که علم به معاد و قیامت دارد، نمی تواند نسبت به دستورات دینی بی تفاوت بماند

و در انجام آنها اهمال و سستی به خود راه دهد. و هر چقدر معاد جدی تر گرفته شود،

تلاش و جدیت در عمل بیشتر می شود. انسانی که می داند داروی تلخ، بیماری او را مداوا

خواهد کرد، به راحتی مرارت و سختی آن را می پذیرد، حتی برای سلامتی، حاضر است،

درد تیغ جراح را تحمل کند.

حال چگونه ممکن است کسی زندگی اصلی خود را در معاد ببیند، اما از شهوات زودگذر

دست نشوید و خود را مشغول عبادت نسازد ؟ علیرغم اینکه عبادت نیز لذتهای بی نظیر خود را دارد.

۲- تاثیر سوء دوست ناباب بر کسی پوشیده نیست و به خوبی می دانیم که محیط فاسد،

اثرات نامطلوبی برای ما می گذارد. اما علیرغم این علم و آگاهی، بسیاری از ما، از دوستان ناباب

پرهیز نمی کنیم و از محیط گناه کناره گیری نمی کنیم. و در نتیجه روز به روز به فساد بیشتر

مبتلا می شویم. بنابراین با ذکر این دو نمونه روشن شد که ضعف ایمان چه منشائی دارد.

و برای تقویت ایمان می توان راه هایی را پیمود:

۱-تفکر و تدبر در هستی خود، و عالم و توجه به هدف عالم که می تواند سعادت ما را رقم بزند.

خصوصا یاد مرگ که مسیر انسان را نشان می دهد.

۲- مطالعه کتب اخلاقی ، معاشرت و دوستی با مومنان و انسان های صالح

و شرکت در نماز جماعات و مراسمات مذهبی

۳- کم کردن اطاعت از دستورات نفس اماره و سعی برای ایجاد تعادل، در خواب و خوراک

۴- سعی در پرهیز از بطالت و لغویات، و بهره مندی از لذتهای حلال به اندازه ای که نشاط

و نیروی کافی ایجاد کند.

۵- اختصاص زمان خاصی برای مناجات با خدای متعال و نماز و دعا و تلاوت قرآن

۶- توبه فوری و جدی از هر گناه

-----------------------------------
پی نوشتها:

[۱]. ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۸، ص: ۳۸۹.

[۲]. بحار الأنوار، ج‏۷۵،ص ۱۸۹.

[۳]. نهج البلاغه، خطبه ۱۶.

 

 

اهمیت غسل جمعه

غسل جمعه را فراموش نکنیم

غسل جمعه از جمع بین احادیث و روایات مستحبت به شمارمی آید ، ولی مستحبی که دارای فضیلت زیادی می باشد .

غسل جمعه تا‏ قبل از ظهر جمعه باید انجام ‏شود،اما با توجه به فضیلت آن اگر کسى نتواند ،در روزجمعه قبل از ظهر این غسل را انجام دهد ، مى‏تواند در روز پنجشنبه یا شنبه به نیت‏ غسل جمعه ،غسل نماید.

اوقات نمازهای یومیه

وقت فضیلت و وقت اختصاصی نمازهای یومیه

تعریف اصطلاحات:

وقت فضیلت: قسمتی از وقت نماز است که نماز در آن وقت دارای فضلیت است و خارج از آن وقت، فضیلت وارد شده را ندارد؛ مثل اول وقت.

وقت اختصاصی: قسمتی از وقت نماز است که مختص به همان نماز است که اگر در آن وقت مخصوص، عمدا نماز واجب ترتیبی دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. مثلا در نماز ترتیبی ظهر و عصر و مغرب و عشا، که اگر هر کدام در وقت اختصاصی دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. پس اگر فردی در آخر وقتِ نماز ظهر و عصر(نزدیک مغرب)، فقط به اندازه یک نماز چهار رکعتی وقت دارد؛ باید نماز عصر بخواند، هر چند که نماز ظهر را نخوانده باشد.[1]

اول وقت: لحظات آغازین انجام تکالیف با وقت معین، است. ادای نماز در اول وقت، مستحب مؤکد و تأخیر آن از اول وقت جز در مواردی مثل نماز جماعت و غیره، که تأخیر افضل است، مکروه می باشد.

آخر وقت: لحظات پایانی زمان انجام تکالیف دارای وقت معین، است. با درک آخر وقت نمازهای یومیه، حتی به اندازۀ یک رکعت، نماز به نیت اداء، گزارده می شود.

اهمیت و راههای حضور قلب در نماز

سؤال

مدتی است در موقع خواندن نماز حواسم پرت می شود و حضور قلب در نماز ندارم. لطفاً برای بر طرف شدن این مشکل و به دست آوردن حضور قلب در نماز، مرا راهنمایی کنید.

پاسخ

عدم حضور قلب در نماز، کم و بیش مشکل بیشتر افراد جامعه است و معمولاً مورد غفلت واقع می شود. دغدغه شما در برطرف کردن این مشکل را ارج می نهیم و نوعی لطف الاهی می دانیم.

ابتدا به اهمیت حضور قلب در نماز می پردازیم تا ارزش آن بیشتر آشکار شود.

سیره اقتصادی امام صادق (ع)

اندیشه های اقتصادی امام صادق علیه السلام

یکى از بارزترین امتیازهاى جوامع ایده آل، داشتن اقتصادى سالم، پویا و وجود مجریان فعال، متعهد و کاردان در عرصه هاى اقتصادى است . پیامبران الهى نیز براى ایجاد قسط و عدالت در سطح وسیع آن در میان اقشار مختلف جامعه و تامین نیازهاى مادى مردم و آبادانى و آسایش آنان به وسیله توزیع عادلانه امکانات، سرمایه ها، ایجاد زمینه هاى مناسب، اطلاع رسانى همگانى و بالاخره ترویج احسان، نیکوکارى و خدمت رسانى کوشیده اند تا مردم را به سوى سعادت و نیک بختى سوق دهند . این تلاشها که در جهت تحقق بخشیدن به مقاصد الهى و اهداف آسمانى ادیان توحیدى و پیامبران و فرستادگان از سوى خداوند متعال انجام مى گیرد، به منظور فراهم نمودن زمینه هاى عبودیت و قرب الهى براى عموم انسانهاى سعادت طلب و حقیقت خواه مى باشد .

در این نوشتار به بررسى برخى از اندیشه هاى اقتصادى امام صادق علیه السلام در عرصه جامعه اسلامى مى پردازیم .

امام صادق (ع) معلم بشریت

نقش امام صادق (علیه السلام) در گسترش علوم و معارف اسلام

در دوره امامت امام صادق (علیه السلام ) مسلمانان بیش از پیش به علم و دانش روی آوردند و در بیشتر شهرهای قلمرو اسلام بویژه در مدینه ، مکه ، کوفه ، بصره و ... مجالس درس و مناظره های علمی دایر واز رونق خاصی برخوردار گردید .
در این زمان با استفاده از فرصت به دست آمده امام صادق(علیه السلام ) توانست نهضت علمی فرهنگی پدرش امام باقر(علیه السلام ) را ادامه داده و علوم و معارف اهل بیت را بیان کرده در همه جا منتشر کند.

عوامل فروپاشی حکومت ها از دیدگاه علی (ع)

عواملی فروپاشی حکومت ها چیست؟

از دیدگاه امام علی(ع) چه چیزهایی باعث می‌شود تا دولت‌ها و حکومت‌ها فرو بپاشند؟

در مجموعه سخنان امام علی(ع) مواردی را می‌توان یافت که در آنها به عوامل فروپاشی حکومت‌ها پرداخته شده است که در این نوشتار به برخی از آنها اشاره می‌شود:

غیرت ، خصلت واجب برای مردان

غیرت­مداری مردانه :

غیرت و حمیّت، یعنی تلاش در نگهداری آنچه حفظش ضروری است. غیرت در دین به معنای دفاع از دین و پافشاری بر حفظ ارزش­ های دینی است و غیرت در مورد ناموس هم به معنای حفظ ناموس در برابر نامحرم است. این صفت در قالب مطلوبش، از شجاعت، بزرگ منشی و عزت نفس انسان در برابر وسوسه­ های شیطان و بی تفاوتی به ناموس و اعتقادات نشأت می‏ گیرد.