مراقبت:
این است که انسان کاملا رقیب ومواظب باشد،رقیب یعنی کسی که گردن می کشد
تا اوضاع را زیر نظر داشته باشد(مثل مراقب امتحان،مراقب بچه).
انسان
باید مراقب خود باشد و بر اعمال خود اشرف داشته که چه می کند،به این
معنا،اگر تصمیم گرفت کار بدی انجام دهد فورا از آن برگردد و البته هر
تصمیمی را هم گرفت و هر کاری را انجام داد ثبت کند تا در محاسبه سودمند
باشد.
محاسبه : کنار مراقبه محاسبه مطرح است،انسان سالک اهل حساب است.اعمال ثبت شده خود را حسابرسی می کند.
حضرت علی(ع) می فرمایند:«بندگان خدا خودتان را به حسابرسی دعوت کنید قبل از اینکه روز حساب به حساب فراخوانده شوید.»(۱)
اگر انسان حسنات و سیئات را به خوبی شناسایی و ثبت کند در محاسبه معلوم خواهد شد که طاعات او بیشتر است یا خطاها وبدیهایش.
اگر
بدیها بیشتر بود باید جدا متاثر باشد وتوبه و ترمیم کند و اگر سیئات با
حسنات مساوی بود،باید بکوشد که بر انجام طاعات وخوبیها بیفزاید.
(۱)نهج البلاغه،خطبه۹،بند۸
هفتاد و پنج فایده و فضیلت با نماز شب
آثار نماز شب در دنیا و آخرت
نماز شب که یکی از عبادات خالص اولیای خدا و از برنامه های سازنده اسلامی به شمار می رود انسان را به وادی معنویات نزدیکتر می کند. نماز شب درس خودسازی و خلوت کردن با خالق خود را که از نیازهای طبیعی انسان است به انسان می آموزد ،نماز شب تاثیر بسزایی در سه عالم دارد هم در دنیا و هم در برزخ و هم در قیامت.
تاثیر نماز شب در دنیا، ابعاد گسترده ای دارد هم تاثیر در زندگی شخصی و اجتماعی و سیاسی، و هم تاثیر در باطن و ظاهر انسان دارد.نماز شب رفع مشکلات و گرفتاری و رفع بیماری های روحی و جسمی را نیز در برمی گیرد.
بصیرت، از مفاهیم و واژگان پراهمیت در طول تاریخ اسلام و نیز دورة معاصر بوده و هست. در فرهنگ اسلامی، از جمله در قرآن کریم و فرمایشهای پیامبر صلی الله علیه و آله، امیرالمؤمنین علیهم السلام و دیگر معصومان بر آن تأکید ویژهای شده است.
پس از انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی رحمه الله و نیز مقام معظم رهبری، بارها، اهمیت آن را به عموم گوشزد کردهاند.
علت ضعف ایمان چیست؟
ایمان از دو مولفه اصلی علم
و عمل شکل می گیرد. و ضعف ایمان می تواند ناشی از
ضعف علمی یا ضعف عملی باشد.
«ایمان عبارت شد از
علم به چیزى و التزام به مقتضاى آن، به طورى که آثار آن علم در
عمل هویدا شود،
و نیز
از آنجایى که علم و التزام هر دو از امورى است که شدت و ضعف و زیادت و نقصان
مىپذیرد،
ایمان هم که از آن دو تالیف شده قابل زیادت و نقصان و شدت و ضعف است.»[۱]
البته باید توجه کرد که علم
و عمل دو وادی بی ارتباط با یکدیگر نیستند و هر کدام در دیگری اثر
می گذارد. مثل
اینکه عدم توجه به علم، سبب غفلت از آن و فراموشی اش می شود. همانگونه
که عمل، می تواند علم را ایجاد کند:
«إِنْ تَتَّقُوا
اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً [انفال/۲۹]
اگر
از مخالفت فرمان خدا بپرهیزید، براى شما وسیله اى جهت جدا ساختن حق از باطل
قرار
مى دهد.»
پیامبر(ص) می فرمایند: «مَنْ
عَمِلَ بِمَا یَعْلَمُ عَلَّمَهُ اللَّهُ مَا لَمْ یَعْلَم[۲]
هر کس بدانچه می داند عمل کند، خدا به او آنچه نمی داند، می آموزد.»
بنابراین باید ضعف ایمان را
در یکی از منشاهای اصلی عمل و علم جست.
در ذیل به نمونه هایی از تاثیر علم و عمل بر شدت یا ضعف ایمان اشاره می کنیم:
۱- حضرت علی (ع) می فرمایند: «شُغِلَ مَنِ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ أَمَامَهُ[۳]
آن کس که بهشت و دوزخ را پیش روى خود دارد، در تلاش است.»
کسی که علم به معاد و قیامت
دارد، نمی تواند نسبت به دستورات دینی بی تفاوت بماند
و در انجام آنها اهمال و
سستی به خود راه دهد. و هر چقدر معاد جدی تر گرفته شود،
تلاش و جدیت در عمل بیشتر
می شود. انسانی که می داند داروی تلخ، بیماری او را مداوا
خواهد کرد، به راحتی
مرارت و سختی آن را می پذیرد، حتی برای سلامتی، حاضر است،
درد تیغ جراح را تحمل
کند.
حال چگونه ممکن است کسی زندگی اصلی خود را در معاد ببیند، اما از شهوات
زودگذر
دست نشوید و خود را مشغول عبادت نسازد ؟ علیرغم اینکه عبادت نیز لذتهای بی نظیر خود را دارد.
۲- تاثیر سوء دوست ناباب بر کسی پوشیده نیست و به خوبی می دانیم
که محیط فاسد،
اثرات نامطلوبی برای ما می گذارد. اما علیرغم این علم و آگاهی، بسیاری از ما، از دوستان ناباب
پرهیز نمی کنیم و از محیط گناه کناره گیری نمی
کنیم. و در نتیجه روز به روز به فساد بیشتر
مبتلا می شویم. بنابراین با ذکر این دو
نمونه روشن شد که ضعف ایمان چه منشائی دارد.
و برای تقویت ایمان می توان راه هایی را پیمود:
۱-تفکر و تدبر در هستی خود، و عالم و توجه به هدف عالم که می
تواند سعادت ما را رقم بزند.
خصوصا یاد مرگ که مسیر انسان را نشان می دهد.
۲- مطالعه کتب اخلاقی ، معاشرت و دوستی با مومنان و انسان های
صالح
و شرکت در نماز جماعات و مراسمات مذهبی
۳- کم کردن اطاعت از دستورات نفس اماره و سعی برای ایجاد تعادل،
در خواب و خوراک
۴- سعی در پرهیز از بطالت و لغویات، و بهره مندی از لذتهای حلال
به اندازه ای که نشاط
و نیروی کافی ایجاد کند.
۵- اختصاص زمان خاصی برای مناجات با خدای متعال و نماز و دعا و
تلاوت قرآن
۶- توبه فوری و جدی از هر گناه
-----------------------------------
پی نوشتها:
[۱]. ترجمه تفسیر
المیزان، ج۱۸، ص: ۳۸۹.
[۲]. بحار الأنوار،
ج۷۵،ص ۱۸۹.
[۳]. نهج البلاغه، خطبه ۱۶.
غسل جمعه را فراموش نکنیم
غسل جمعه از جمع بین احادیث و روایات مستحبت به شمارمی آید ، ولی مستحبی که دارای فضیلت زیادی می باشد .
غسل جمعه تا قبل از ظهر جمعه باید انجام شود،اما با توجه به فضیلت آن اگر
کسى نتواند ،در روزجمعه قبل از ظهر این غسل را انجام دهد ، مىتواند در
روز پنجشنبه یا شنبه به نیت غسل جمعه ،غسل نماید.
وقت فضیلت: قسمتی از وقت نماز است که نماز در آن وقت دارای فضلیت است و خارج از آن وقت، فضیلت وارد شده را ندارد؛ مثل اول وقت.
وقت اختصاصی: قسمتی از وقت نماز است که مختص به همان نماز است که اگر در آن وقت مخصوص، عمدا نماز واجب ترتیبی دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. مثلا در نماز ترتیبی ظهر و عصر و مغرب و عشا، که اگر هر کدام در وقت اختصاصی دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. پس اگر فردی در آخر وقتِ نماز ظهر و عصر(نزدیک مغرب)، فقط به اندازه یک نماز چهار رکعتی وقت دارد؛ باید نماز عصر بخواند، هر چند که نماز ظهر را نخوانده باشد.[1]
اول وقت: لحظات آغازین انجام تکالیف با وقت معین، است. ادای نماز در اول وقت، مستحب مؤکد و تأخیر آن از اول وقت جز در مواردی مثل نماز جماعت و غیره، که تأخیر افضل است، مکروه می باشد.
آخر وقت: لحظات پایانی زمان انجام تکالیف دارای وقت معین، است. با درک آخر وقت نمازهای یومیه، حتی به اندازۀ یک رکعت، نماز به نیت اداء، گزارده می شود.
فراموش نکنیم بعد از پدر و مادر و معلم، دوست یگانه سازنده و پروش دهنده ی جان و تن ماست و نقش مهمی در زندگی و حتی سرنوشت ما بازی می کنند. با بودن در کنار دوستان خوب ، احساس آرامش می کنیم و همواره در مسیری درست گام برمی داریم.پس دوستان خوب و واقعی سرمایه های باارزشی هستند، از طرف دیگر اگر دوستان خوبی داریم سعی کنیم دوستی هایمان را حفظ کنیم و به دلیل اختلاف نظرهای بی اهمیت و بی ارزش، ارتباط خود را با آنان قطع نکنیم.
مقــــــدمه :
عصر امامت امام سجاد(ع)، عصر اختناق و خفقان و یکی از ادوار بسیار سخت و طاقتفرسا برای شیعه بوده است. عصری که حاکمان اموی امام سجاد(ع) را مجبور به در پیش گرفتن سیاست تقیه کردند.[1] در این حضرت زینالعابدین(ع) در قالب دعا که در حقیقت پیوندی معنوی میان انسان و پروردگار است، رسالت خویش را انجام داد. دعاهای امام سجاد(ع) در «صحیفه سجادیه» که شامل 54 دعا از ایشان است گردآوری شده و به عنوان اثری ارزشمند، نسل به نسل منتقل شده است.
این کتاب ارزشمند از همان قرون اولیه توجه مسلمانان را به خود جلب کرده است به گونهای که علاوه بر شروح و ترجمههای متعددی که بر آن نوشته شده، عظمت آن در کلام بزرگان به تصویر کشیده شده است. بسیاری از بزرگان در وصف این کتاب ارزشمند عباراتی زیبا و قابل تامل و پر محتوا بیان کردهاند که توجه به آنها میتواند بسیار سودمند باشد. این سخنان تکان دهنده بدون شک موجب توجه بیشتر به این کتاب شریف خواهد شد و شاید کمی از محجوریت آن بکاهد.
در مقاله حاضر ارزش و اهمیت «صحیفه سجادیه» را در کلام بزرگان مورد توجه و دقت قرار دادهایم. این سخنان که به طور پراکنده در منابع مختلف به خصوص منابعی که در خصوص امام سجاد(ع) نگاشته شدهاند، وجود دارند، مورد کنکاش، ارزیابی و تحلیل قرار گرفته تا ارزش و اهمیت این کتاب هر چه بیشتر آشکار شود و توجه به آن افزایش یابد. اکنون تلاش بر این است تا بخشی از نظرات بزرگان در خصوص این کتاب شریف به صورت دستهبندی به خوانندگان محتر م تقدیم شود.